Grid Brief

  • บิดาผู้ให้กำเนิดแบตเตอรีก้อนแรกของโลกคือ Alessandro Volta
  • Thomas Edison ผู้ให้กำเนิดหลอดไฟ ได้ริเริ่มนำแบตเตอรีไปใส่ในรถเมื่อเกือบ 200 ปีก่อน จึงเกิดเป็นรถอีวี
  • Sony คิดค้นแบตเตอรีลิเธียมไอออนแบบชาร์จไฟได้และเริ่มใช้งานกับวอล์กแมน ก่อนที่ในยุคนี้แบตเตอรีลิเธียมไอออนกลายเป็นของคู่รถอีวี

เมื่อย้อนกลับไปในอดีต ก็ได้พบเรื่องราวอันน่าสนใจยิ่งของ ‘แบตเตอรี’ สิ่งประดิษฐ์ที่พบเห็นอย่างดาษดื่นในชีวิตประจำวัน และยิ่งนานวันก็ยิ่งเพิ่มความสำคัญ จนอาจกลายเป็นสิ่งประดิษฐ์อันยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก

ภาพวาดผู้ชายฝรั่งมีอายุ ผมขาวถูกรวบตึง หน้าผากกว้าง ใบหน้ามีริ้วรอยแห่งวัย ขมวดคิ้ว เขาคืออาเลสซานโดร โวลตา นักฟิสิกส์ชาวอิตาเลียน 

ภาพข้าง ๆ เป็นผลงานแบตเตอรีที่เขาเป็นผู้คิดค้นสำเร็จเป็นคนแรกของโลก
Credit: Wiki Common

แบตเตอรีก้อนแรก

ใน พ.ศ. 2331 Alessandro Volta นักฟิสิกส์ชาวอิตาเลียนคิดค้นแบตเตอรีได้สำเร็จเป็นคนแรกของโลก โดยนำแผ่นทองแดงมาวาง ตามด้วยกระดาษชุบกรดเกลือ (หรือกรดกำมะถัน) แผ่นสังกะสี และกระดาษชุบกรดเกลือ วางซ้อนสลับกันราว ๆ 100 แผ่น โดยแผ่นสุดท้ายคือสังกะสี จากนั้นใช้ลวดซึ่งปลายข้างหนึ่งต่อกับแผ่นทองแดงแผ่นแรก ปลายอีกข้างหนึ่งต่อเข้ากับแผ่นสังกะสีแผ่นสุดท้าย และพบว่าลวดเส้นนั้นมีกระแสไฟฟ้าไหลอยู่ตลอดเวลา ต่อมามีการพัฒนาแบตเตอรีให้ชาร์จไฟได้หลาย ๆ ครั้ง เรียกว่า แบตเตอรีแห้ง นำไปใช้กับโทรศัพท์ในยุคแรกๆ


รถอีวียุคบุกเบิก

อันที่จริงรถพลังงานไฟฟ้ามีมาตั้งแต่เมื่อ 200 ปีก่อน และ Thomas Edison ก็อยากให้รถอีวียุคแรกวิ่งได้เร็วขึ้น จึงนำแบตเตอรีนิกเกิลไอออนที่ Ernst Waldemar Jungner วิศวกรชาวสวีเดนคิดค้นขึ้นใส่เข้าไปในรถ 

Credit: twitter.com/AltiliumP

Thomas Edison ผู้ให้กำเนิดหลอดไฟ ได้ริเริ่มนำแบตเตอรีไปใส่ในรถเมื่อเกือบ 200 ปีก่อน จึงเกิดเป็นรถอีวี

แต่ในขณะที่เอดิสันสาละวนกับการออกแบบแบตเตอรีให้มีประสิทธิภาพดีขึ้น ค่ายรถสัญชาติอเมริกันก็ปล่อย Model T Ford รถยนต์ที่ใช้น้ำมัน ราคาไม่แพง พลังงานไม่ตก ออกมาปฏิวัติอุตสาหกรรมรถยนต์เชิงพาณิชย์ไปตลอดกาล จนทำให้รถอีวีของเอดิสันไม่มีที่วิ่งบนถนน


ถ่านไฟแรงในชีวิตประจำวัน

ช่วงทศวรรษที่ 2490 บริษัท Eveready วางขายแบตเตอรีอัลคาไลน์ ซึ่งผู้คนก็ใส่ ‘ถ่าน’ ไปในเครื่องมือเครื่องใช้แทบทุกชิ้นในชีวิตประจำวัน ตั้งแต่นาฬิกา ของเล่น วิทยุทรานซิสเตอร์ และแม้แต่เครื่องช่วยฟัง 

จากนั้นในอีก 30 ปีต่อมา แบตเตอรีลิเธียมก็เกิดขึ้น เมื่อ Sony Walkman ทำให้คนฟังดนตรีแบบพกติดตัวไปได้ทุกที่ ซึ่งต้องใช้แบตเตอรีลิเธียมไอออนที่นอกจากน้ำหนักเบา บรรจุพลังงานได้มาก ยังชาร์จใหม่ได้ จึงมีการใช้อย่างแพร่หลาย เช่น อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ โทรศัพท์มือถือและแล็ปท็อป

ยุคทองของรถอีวี

รถอีวีได้รับความสนใจอีกครั้งในฐานะผู้ช่วยบรรเทาปัญหาภาวะโลกร้อน เพื่อให้อุตสาหกรรมยานยนต์ได้เปลี่ยนไปใช้พลังงานสะอาดที่ไม่ปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ รถอีวีที่ใช้พลังงานแบตเตอรีจึงกลับมามีบทบาทอีกครั้ง 

อย่างที่ทราบกันว่าลิเธียมคือวัสดุหลักในการผลิตแบตเตอรี กระทั่งได้รับสมญานามว่า ‘น้ำมันสีขาว’ ทั้งนี้ ราคาลิเธียมสูงขึ้นเรื่อย ๆ จากราคาตันละ 18,890 บาทเมื่อปีก่อน อาจขึ้นเป็น 22,200 บาทในอีก 2 ปีข้างหน้า แม้แต่ Robert Friedland ราชาเหมืองแร่ชาวอเมริกันยังทำนายไว้ว่า เมื่อ 100 ปีที่ผ่านมาโลกทำสงครามแย่งชิงน้ำมัน แต่ในอนาคตอันใกล้อาจเป็นไปได้ว่าจะมีการแย่งชิงวัตถุดิบทำแบตเตอรี


เพื่อนแท้มนุษยชาติ

หลายประเทศพยายามคิดค้นหาวิธีนำพลังงานจากธรรมชาติ ทั้งพลังงานลม พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานน้ำขึ้นน้ำลงมาใช้ประโยชน์ ทว่า แม้จะผลิตพลังงานได้ แต่ยังไม่มีการพัฒนาที่เก็บพลังงานเหล่านั้นได้มากพอ สิ่งที่จะแก้ปัญหาพลังงานสูญเปล่าได้ก็คือแบตเตอรี อุปกรณ์สำคัญสำหรับโลกในยุคเปลี่ยนผ่านไปสู่การใช้พลังงานสะอาด 100 เปอร์เซ็นต์ 

ความมหัศจรรย์ของแบตเตอรี่ตั้งแต่อดีตจนปัจจุบัน ก็คือ การเป็นสิ่งประดิษฐ์ที่เกื้อกูลชีวิตมนุษย์ให้สะดวก สบายและมีพลังงานสะอาดใช้ยิ่งขึ้นเรื่อย ๆ ตลอดระยะเวลาหลายร้อยปีที่ผ่านมา และแม้แต่ในอนาคตข้างหน้า แบตเตอรีก็จะยังเป็นมิตรแท้ที่มนุษย์จะต้องพึ่งพาไปอีกนานแสนนาน

Cover Illustration โดย Numchok Kamvan