โรงเตี๊ยมเกาะแรต
อร่อยลิ้นจีนพื้นถิ่นใต้

เกาะแรต เกาะเล็ก ๆ ชื่อแปลกประหลาด โอบล้อมด้วยผืนทะเลอ่าวไทย ตรงพิกัดอำเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฎร์ธานี ทุกเช้าที่ดวงอาทิตย์กลมโตฉายแสงอุ่นไล่ไปจนเย็นย่ำ ชีวิตรุ่นต่อรุ่นของคนไทยเชื้อสายจีนไหหลำที่ตกทอดเป็นรูปแบบวัฒนธรรมและการอยู่กินกับท้องทะเล

สะพานเฉลิมสิริราชทอดตัวจากฝั่งแผ่นดินที่อุดมด้วยป่าชายเลนขึ้นมาถึงเกาะแรตมีความยาวเพียงราว 400 เมตร เมื่อ 12 ปีมาแล้ว สะพานนี้ได้นำพาหลายสิ่งหลายอย่างจากป่าชายเลนขึ้นมายังบนบก

ย้อนกลับไปในอดีตเกือบ 200 ปี เกาะแรตคือแผ่นดินเล็ก ๆ กลางทะเลที่มีผู้คนดั้งเดิมอาศัยอยู่ ส่วนใหญ่เป็นมุสลิมที่มีที่มาจากนราธิวาสและปัตตานี ความอุดมของสัตว์น้ำดึงดูดให้พวกเขาเลือกเกาะแรตเป็นถิ่นทำกิน ล่วงเข้าปี พ.ศ. 2413 ราวต้นรัชสมัยรัชกาลที่ 5 การมาถึงของพี่น้องชาวจีนจากเกาะไหหลำจากอีกโพ้นทะเลสร้างความเปลี่ยนแปลงให้ที่นี่อีกระลอกหนึ่ง การอพยพหนีความแร้นแค้นและศึกสงครามตกทอดมาถึงบรรพบุรุษของคนเกาะแรต ที่ลอยล่องเรือสำเภามาหาที่ทำกินในแดนดินถิ่นสยาม

พวกเขาเรียกที่นี่ว่า “ฮีเด้ง” ตามภาษาจีน มีความหมายว่าตะเกียงสวรรค์ ส่วนคำวา แรต ที่ต่อมาคนที่นี่เขียนสะกดด้วยตัว ต.เต่า นั้น สันนิษฐานหนึ่งอ้างถึงการมีต้นขี้แรด หรือย่านแรด ขึ้นดกดื่นบนเกาะความเจริญนำพาการมีชีวิตที่ดีขึ้น ทำให้เกิดการท่องเที่ยวที่เปิดให้ชาวประมงพื้นถิ่นได้พัฒนาสูตรอาหารที่ติดตัวพวกเขามา สร้างเป็นอีกอาชีพหลัก คือ การทำร้านอาหารต้อนรับนักท่องเที่ยวที่เลือกข้ามฝั่งมาเยือนเกาะสวยกลางทะเลดอนสักแห่งนี้

อาหารทะเลสด ๆ และอาหารจีนดั้งเดิมของคนที่นี่ยังถ่ายทอดรสชาติผ่านการท่องเที่ยว จนกลายมาเป็นจุดเด่นที่ดึงดูดให้ผู้คนอยากมาลองลิ้มสักครั้ง ทั้งแกงส้มปลากะพงเนื้อแน่น ที่สดและเผ็ดอย่างถึงเครื่องแกง หมึกไข่ผัดหวาน มากไปกว่านั้นคืออาหารตามแบบฉบับไหหลำที่ตกทอดกันมาของคนเกาะแรต อย่าง หมูเน่า ที่เป็นชิ้นหมูสามชั้นที่ตุ๋นเคี่ยวในเครื่องพะโล้ นุ่ม เปื่อย หวาน กินกับน้ำจิ้มซีฟู้ดเข้ากันดี และ ผัดตับไส้ หรือจับฉ่ายไหหลำ หน้าตาไม่คุ้นแบบจับฉ่ายตุ๋น แต่ผัดรวมทั้งวุ้นเส้น ผัก และฟองเต้าหู้ เคล้าคลุกมาแบบแห้ง ๆ เปิดประสบการณ์อาหารจีนท้องถิ่นได้เป็นอย่างดี

ร้านที่คนมาเยือนเกาะแรตไม่น่าพลาดไปลองชิมคือ ร้านโรงเตี๊ยม ร้านอาหารทะเลบรรยากาศดี นอกจากซีฟู้ดสด ๆ และอาหารพื้นบ้านที่พลาดไม่ได้แล้ว ที่นี่ยังปรับบ้านเรือนเป็นโฮมสเตย์น่านอน หยิบชูหลายสิ่งหลายอย่างอันเป็นอัตลักษณ์ของพวกเขาขึ้นมาให้คนมาเยือนได้สัมผัส บ้านเรือนห้องหับถูกปรับเปลี่ยน แยกส่วนรับรองแขก ระเบียงหลังบ้านนั่งดูทะเลได้เพลิดเพลิน เกาะแรตจึงเต็มไปด้วยผู้มาเยือนอยู่แทบทั้งวัน เป็นจุดกินอาหารทะเลอร่อย ๆ ตั้งแต่มื้อเที่ยงจวบมื้อเย็น มากกว่านั้นสำหรับคนหลงใหลในวิถีพื้นบ้านที่พร้อมจะทำความรู้จักพื้นที่เล็ก ๆ แห่งหนึ่งที่เก่าแก่อยู่ด้วยประวัติศาสตร์และความมีเอกลักษณ์ในวัฒนธรรม

ทางเดินพาเราลัดเรื่อยไปจนถึงท้ายเกาะแรต ลัดเลาะไปสู่ฝั่งตะวันตก เปิดวิวกว้างของทะเลอ่าวไทยให้กระจ่างตา ผนังไม้และบานหน้าต่างของบ้านหลายหลังปรากฏเป็นภาพสตรีตอาร์ตเรียบง่าย  เรือหาปลาเรียงราย  ทั้งปลา หมึก และกุ้งแผ่ผึ่งบนตะแกรงตากแดดร้อนแรงยามกลางวัน ส่วนยามเย็นมีลมทะเลพัดอ่อนให้รู้สึกเย็นสบาย นอกจากการได้มาชิมอาหารที่สะท้อนวัฒนธรรมและชีวิตความเป็นอยู่ของคนที่นี่แล้ว การพบปะพูดคุยในวงสนทนาหน้าบ้าน หรือแม้แต่การเติบโตของลูกหลานรุ่นต่อรุ่น ก็เหมือนเป็นสิ่งเติมเต็มที่เคล้าผสมอยู่บนเกาะเล็ก ๆ กลางผืนทะเลแห่งนี้อย่างละมุนละไม

เรื่องโดย ฐากูร โกมารกุล ณ นคร
ภาพถ่ายโดย ธีระพงษ์ พลรักษ์

Share