มาทายกันว่า “กล้องรุ่นไหนถูกผลิตออกมามากที่สุดในโลก?”

ตั้งแต่เด็กมาจนถึงปัจจุบัน เรา ๆ ท่าน ๆ คงได้เห็นกล้องถ่ายรูปกันมาไม่มากก็น้อย ผมเองก็ได้พบเจอหลากยี่ห้อหลายร้อยรุ่น บ้างก็ได้สัมผัสและใช้งาน ซึ่งเกือบทั้งหมดจะเป็นกล้องคอมแพ็กต์และกล้องสะท้อนภาพเลนส์เดี่ยว (SLR) ในฟอร์แมต 35 มิลลิเมตร ซึ่งก็คือกล้องที่ใช้ฟิล์มกลักขนาด 135 ที่เราใช้กันทั่วไปนั่นเอง ยกเว้นแต่ตอนไปร้านถ่ายรูปสมัยวัยเด็กที่เขาใช้กล้องที่แตกต่างออกไป นั่นก็คือกล้อง Large Format ตัวใหญ่ อย่างกล้องของ Linhof, Sinar หรือ Horseman ถ่ายภาพหน้าตรง ขาว-ดำ เอาไปติดบัตร

อีกส่วนหนึ่งจะเป็นกล้อง Medium Format ที่มืออาชีพหลายท่านเลือกใช้ ซึ่งจะมีขนาดย่อมลงมา และใช้ฟิล์มขนาด 120/220 มีตั้งแต่กล้องของ Hasselblad, Rolleiflex และ Mamiya เป็นต้น แต่ที่คุ้นตามากที่สุดก็จะเป็นกล้องคอมแพ็กต์ของโกดัก (Kodak) เจ้าตำนานฟิล์มจากฝั่งอเมริกา และอักฟ่า (Agfa) ซึ่งก็เป็นผู้ผลิตฟิล์มรายใหญ่จากฝั่งยุโรปที่ผลิตกล้องคอมแพ็กต์ราคาประหยัดออกมาวางขายหลากหลายรุ่น จนยากที่จะจำชื่อได้หมด เพื่อเป็นการกระตุ้นให้ผู้บริโภคหันมาใช้ฟิล์มของอักฟ่านั่นเอง

จนไม่นานมานี้ได้อ่านบทความของ Kosmo Foto เรื่องกล้องถ่ายรูป 35 มม. ที่ได้รับการผลิตออกจำหน่ายมากที่สุดในโลก ซึ่งแน่นอนว่ามันไม่ใช่ยี่ห้อและรุ่นที่ใกล้เคียงกับที่ผมคิดเลย ยิ่งไปกว่านั้น คือ ยังไม่เคยได้ยินชื่อเสียงเรียงนามของกล้องทั้งสองรุ่นนี้มาก่อนเลยด้วยซ้ำกล้องที่ครองสถิตินี้อยู่ก็คือ “Smena 8” มีสองรุ่นย่อย คือ Smena 8 และ Smena 8M ผลิตโดย LOMO ชื่อเต็มคือ Leningradskoye Optiko-Mekhanicheskoye Obyedinenie มีโรงงานตั้งอยู่ที่เมืองเลนินกราด ปัจจุบันคือ เมืองเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก (St.Petersberg) ในประเทศรัสเซียนั่นเอง ซึ่งบริษัทนี้ได้ผลิตกล้องออกมาสู่ท้องตลาดมากมายในยุคสหภาพโซเวียต ซึ่งก็พอจะเดาได้จากรุ่นของเจ้า Smena 8 นี้ เพราะมันจะต้องมี Smena 1 – 7 ออกมาก่อนหน้าอย่างแน่นอน

กล้อง Smena 8 รุ่นแรกที่ผลิตจากโรงงานของโลโม่ เมืองเลนินกราด ระหว่างปี ค.ศ. 1963 – 1971
ตัวกล้องถึงแม้จะทำจากพลาสติกแต่ก็ค่อนข้างแข็งแรง ส่วนเลนส์ Lomo Triplet T-43 40/4 นั้น ชิ้นเลนส์ทำจากแก้วคุณภาพสูง ให้ความคมชัดในระดับดีมากทีเดียว — กล้อง Smena 8 รุ่นแรกที่ผลิตจากโรงงานของโลโม่ เมืองเลนินกราด ระหว่างปี ค.ศ. 1963 – 1971
ตัวกล้องถึงแม้จะทำจากพลาสติกแต่ก็ค่อนข้างแข็งแรง ส่วนเลนส์ Lomo Triplet T-43 40/4 นั้น
ชิ้นเลนส์ทำจากแก้วคุณภาพสูง ให้ความคมชัดในระดับดีมากทีเดียว (ภาพ: Catawiki)

กล้อง Smena 8M จะมีรูปร่างหน้าตาที่ทันสมัยขึ้น แตกต่างจาก Smena 8 ค่อนข้างชัดเจน แต่ยังคงใช้เลนส์ Lomo Triplet T-43 40/4 เหมือนเดิม — กล้อง Smena 8M จะมีรูปร่างหน้าตาที่ทันสมัยขึ้น แตกต่างจาก Smena 8 ค่อนข้างชัดเจน
แต่ยังคงใช้เลนส์ Lomo Triplet T-43 40/4 เหมือนเดิม (ภาพ: Wikimedia)

กล้อง Smena 8 ได้ถูกผลิตออกมาระหว่างปี ค.ศ. 1963 ถึง ค.ศ. 1971 และกล้อง Smena 8M จะถูกผลิตระหว่างปี ค.ศ. 1970 จนถึงช่วงต้นทศวรรษที่ 2000 รวม ๆ แล้วมีตัวเลขการผลิตถึงกว่า 21 ล้านตัว ถ้าเทียบกับคู่แข่งจากฟากญี่ปุ่นที่ตามมาอย่างห่าง ๆ คือ กล้องจากโอลิมปัสรุ่น Olympus Trip 35 ที่มีตัวเลขการผลิตรวมอยู่ที่ 5.4 ล้านตัว ซึ่งผลิตระหว่างปี ค.ศ. 1968 ถึง ค.ศ. 1986 ต่างกันถึง 4 เท่าเลยทีเดียว